Khi nhắc đến dinh dưỡng, thông thường chúng ta chỉ nghĩ đến chất đạm, chất béo và chất mỡ. Tuy nhiên thực tế cơ thể chúng ta cần nhiều thành phần dinh dưỡng hơn chỉ những chất đó. Bài viết này cung cấp cách nhìn khái quát các thành phần dinh dưỡng khác nhau.
Nhóm chất dinh dưỡng đa lượng sinh năng lượng: Đây chính là thành phần dinh dưỡng được nhắc đến nhiều nhất, có đặc điểm chung là nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể. Các thực phẩm nằm trong nhóm này bao gồm chất bột đường, chất béo, chất đạm và chất cồn. Tỷ lệ thành phần năng lượng cung cấp cần phân bổ hợp lý, trong đó chất bột đường cung cấp 50% năng lượng, chất béo cung cấp 30% năng lượng và chất đạm cung cấp 20% năng lượng. Ngoài vai trò cung cấp năng lượng cho cơ thể, các chất dinh dưỡng đa lượng sinh năng lượng còn tham gia vào cấu trúc cơ thể, tham gia vào các hoạt động hấp thu, chuyển hóa, miễn dịch…
Nhóm nhất dinh dưỡng đa lượng không sinh năng lượng: Bao gồm chất khoáng đa lượng, chất xơ và nước.
- Chất khoáng đa lượng : Canxi, Phosphor, Potassium, Sulfur, Sodium, Cloride, Magnesium. Các chất này tham gia vào tất cả thành phần cơ quan trong cơ thể như xương, cơ, thần kinh, máu, ..
- Nước : Là thành phần chính yếu của khẩu phần dù ít được quan tâm. Cơ thể cần khoảng 2 lít nước mỗi ngày cho nhu cầu phát triển và đào thảo chất độc.
- Chất xơ : Không tiêu hóa, không hấp thu nhưng có vai trò quan trọng trong điều hòa hoạt động của hệ tiêu hóa. Chất xơ được lấy chủ yếu từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật như rau, củ, trái cây, nấm…
Nhóm chất dinh dưỡng vi lượng: Không cung cấp năng lượng nhưng có vai trò quan trọng trong các quá trình chuyển hóa của cơ thể, có ảnh hưởng đến sức khỏe và bệnh tật. Nhu cầu hàng ngày của cơ thể thường ít, tính bằng miligam, thậm chí microgam. Bao gồm các vitamin và khoáng chất vi lượng.
- Vitamin : Gồm các vitamin tan trong nước (B, C) và các vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K). Các vitamin có mặt trong nhiều loại thức ăn – thức uống khác nhau. Thông thường chỉ cần ăn uống bình thường là đã có thể cung cấp được lượng vitamin thiết yếu này, không cần phải bổ sung gì thêm. Trong những trường hợp người bệnh suy kiệt nặng, bác sĩ có thể bổ sung thêm thuốc vitamin nếu cần
- Chất khoáng vi lượng : Hiện đã xác định được khoảng 10 loại khoáng chất vi lượng hiện diện trong cơ thể nhưng chỉ mới biết được chức năng và chuyển hóa của Zn, Fe, Mg, Cu, I, F, Se. Các vi khoáng này cũng là thành phần thường được bổ sung các thuốc vitamin-thuốc bổ.